"သိစိတ်၊ မသိစိတ်နဲ့ အလုပ်ဆောင်ရွက်မှု"
လူတိုင်းမှာ သိစိတ် (Conscious Mind) နဲ့ မသိစိတ် (Subconscious Mind) ဆိုတဲ့ စိတ်နှစ်မျိုး ရှိပါတယ်။ သိစိတ်ဟာ လက်ရှိအခိုက်အတန့်မှာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အတွေးတွေ၊ ခံစားချက်တွေနဲ့ ပတ်ဝန်းကျင် သိရှိနားလည်နိုင်မှုကို ကိုယ်စားပြုပြီး မသိစိတ်ကတော့ ပိုမိုနက်နဲတဲ့ စိတ်တစ်ရပ်ဖြစ်ပြီး အရင်က အတွေ့အကြုံတွေ၊ အဖြစ်ပျက်တွေကို သိမ်းဆည်းထားတဲ့ စိတ်ဖြစ်ပါတယ်။
သိစိတ် (Conscious Mind) နဲ့ အလုပ်ဆောင်ရွက်မှု
သိစိတ်ဟာ လူရဲ့ စိတ်ခံစားမှု၊ အတွေးအခေါ်တွေကို တိုက်ရိုက်ထိန်းချုပ်တဲ့ စိတ်ဖြစ်ပါတယ်။ ဥပမာ - လက်ရှိလုပ်နေတဲ့ အလုပ်၊ စာအုပ်ဖတ်နေရတာ၊ စားသောက်နေရတာ စသဖြင့် လက်တွေ့ ရှိနေတဲ့အရာတွေကို သိစိတ်က ထိန်းချုပ်နေတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ သိစိတ်ဟာ အမြဲတမ်းလေ့လာနေရပြီး သိစိတ်မှာ ဖြစ်ပျက်နေတဲ့ အဖြစ်အပျက်တွေကို သတိပြုပြီး အဆက်မပြတ်ပြောင်းလဲမှုကို ထိန်းချုပ်ပါတယ်။ ဥပမာ - စာမေးပွဲအတွက် သင်ကြားနေတဲ့အခါမှာ သင်ယူနေရတဲ့ အချက်တွေကို သိစိတ်ကသိမ်းဆည်းထားပြီး လိုအပ်တဲ့အချိန်မှာ ပြန်လည်အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ပါတယ်။ သိစိတ်ဟာ လူသားတွေရဲ့ နေ့စဉ်ဘဝမှာ အရေးကြီးတဲ့ ကဏ္ဍတစ်ခုဖြစ်ပြီး အလုပ်ဆောင်ရွက်တဲ့အခါ ရှင်းလင်းစွာ စဉ်းစားနိုင်တာတွေ၊ ဆုံးဖြတ်နိုင်တာတွေကို လုပ်ဆောင်ပေးပါတယ်။ ဒါဟာ အချိန်နဲ့ နေရာအလိုက် သတ်မှတ်ထားတဲ့ ရည်မှန်းချက်တွေနဲ့ အလုပ်ဆောင်ရွက်မှုတွေကို တည်ဆောက်ပေး နိုင်ပါတယ်။ သိစိတ်ကနေတစ်ဆင့် အလုပ်သမားတွေဟာ သူတို့ရဲ့ပတ်ဝန်းကျင်ကို သိမြင်နိုင်တဲ့အပြင် လုပ်ငန်းရဲ့အနာဂတ်အစီအစဉ်တွေကိုပါ ထိထိရောက်ရောက် ဆောင်ရွက်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။
မသိစိတ် (Subconscious Mind) နဲ့ အလုပ်ဆောင်ရွက်မှု
မသိစိတ်ဟာ ပိုမိုနက်နဲတဲ့ စိတ်တစ်ရပ်ဖြစ်ပြီး သိစိတ်က မသိရှိနိုင်တဲ့ အတွေ့အကြုံတွေ၊ စိတ်ခံစားချက်တွေကို သိမ်းဆည်းထားပါတယ်။ မသိစိတ်မှာ လူငယ်ပိုင်းကတည်းက စိတ်ခံစားမှုတွေ၊ အတွေ့အကြုံတွေကို သိမ်းဆည်းထားပြီး သိစိတ်က မသိရှိနိုင်တဲ့အရာတွေကို ထိန်းချုပ်ထားပါတယ်။ မသိစိတ်ဟာ လူ့စိတ်ရဲ့အရေးကြီးဆုံး အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး အတိတ်မှာရှိခဲ့တဲ့ အတွေ့အကြုံတွေ၊ စိတ်ခံစားချက်တွေကို သိမ်းဆည်းထားပါတယ်။ ဥပမာ - ကိုယ့်ရဲ့မိဘတွေက ကိုယ့်ကို အားပေးမှုတွေ၊ လေ့ကျင့်မှုတွေကို မသိစိတ်ကသိမ်းဆည်းထားပြီး လက်ရှိမှာ ကိုယ့်ရဲ့အပြုအမူတွေကို ထိန်းချုပ် ပါတယ်။ မသိစိတ်ဟာ သိစိတ်အောက်မှာ လှုပ်ရှားနေတဲ့ စိတ်ကူး၊ အတွေးတွေနဲ့ အဖြစ်ပျက်တွေကို ဖုံးကွယ်ထားပါတယ်။ ဒီသဘောတရားဟာ အလုပ်ဆောင်ရွက်မှုတွေအတွက် အဓိကကျတဲ့ အခန်းကဏ္ဍ အနေနဲ့ သိထားရမှာဖြစ်ပြီး ကိုယ့်ရဲ့အတွေးအခေါ်နဲ့ အပြုအမူတွေကို လွယ်လွယ်ကူကူပတ်သက်မှု ရှိနိုင်ပါတယ်။ မသိစိတ်ကတစ်ဆင့် ဖြစ်လာတဲ့အတွေ့အကြုံတွေ၊ အတွေ့အကြုံကနေ သင်ယူထားခဲ့တဲ့ အတွေးတွေနဲ့ အကျင့်တွေဟာ အလုပ်ဆောင်ရွက်မှုတွေအပေါ်မှာ သိသိသာသာ သက်ရောက်မှုရှိနိုင်ပါတယ်။
သိစိတ်နဲ့ မသိစိတ် ပေါင်းစပ်ကာ အလုပ်ဆောင်ရွက်မှု
သိစိတ်နဲ့ မသိစိတ်ဟာ လူရဲ့နေ့စဉ်အပြုအမူတွေကို ထိန်းချုပ်ရင်း ပေါင်းစပ်နေရပါတယ်။ သိစိတ်က လက်တွေ့ဖြစ်ပျက်နေတဲ့ အဖြစ်အပျက်များကိုသိရှိပြီး မသိစိတ်ကတော့ အရင်ကကြုံခဲ့ဖူးတဲ့ အတွေ့အကြုံတွေ၊ စိတ်ခံစားချက်တွေကို ထိန်းချုပ်နေရပါတယ်။ လူ့စိတ်ကို နားလည်ဖို့ဆိုရင် သိစိတ်နဲ့ မသိစိတ်တို့ရဲ့ အဆက်အသွယ်ကို နားလည်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ မသိစိတ်ထဲမှာရှိတဲ့ အတွေ့အကြုံတွေ၊ စိတ်ခံစားချက်တွေကို သိစိတ်နဲ့ပေါင်းစပ်ပြီး ပိုမိုကျန်းမာတဲ့ စိတ်ထားနဲ့ စိတ်ကြီးပွားမှုကို ဖော်ဆောင်နိုင်သလို လုပ်ငန်းခွင်မှာလည်း တိုးတက်ရေးလမ်းကြောင်းတွေကို ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ဥပမာ - ကျောင်းသားတစ်ယောက်က သင်ခန်းစာတွေကို သိစိတ်နဲ့ရော မသိစိတ်နဲ့ပါ လေ့လာရပါတယ်။ သင်ခန်းစာကို သိစိတ်ကလေ့လာပြီးနောက်၊ မသိစိတ်မှာ သိမ်းဆည်းထားလိုက်တဲ့အခါ သင်ခန်းစာ အကြောင်းတွေကို လိုအပ်တဲ့အခါ လွယ်လွယ်ကူကူ ပြန်လည်မှတ်မိရောက်ရှိလာနိုင်ပါတယ်။ ဆိုတော့ ပညာသင်ကြားရာမှာ သိစိတ်နဲ့မသိစိတ်ရဲ့ ပေါင်းစပ်မှုက သင်ခန်းစာရဲ့ ကြာရှည်တည်မြဲမှုနဲ့ လွယ်လွယ် ကူကူပြန်လည်မှတ်မိနိုင်မှုကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်ပါတယ်။ နောက်ဥပမာအနေနဲ့ အနုပညာလို ကိစ္စရပ်တွေ ဖန်တီးရာမှာ သိစိတ်က ဖန်တီးမှုရဲ့ အခြေခံပညာတွေကို ထိန်းချုပ်ပေးပြီး မသိစိတ်က အတွေးအခေါ်နဲ့ ဉာဏ်ပညာတွေကို ဖန်တီးစေကာ လက်ရာကောင်းများ ထွက်ရှိစေနိုင်ပါတယ်။
U Zin Lwin Thant
B.Act, M.Act (MUE)