အပြန်အလှန်လေးစားမှုဖြင့် ခိုင်မာတဲ့ ဆက်ဆံရေးတည်ဆောက်ခြင်း
ယနေ့ခေတ် လူ့အဖွဲ့အစည်းမှာ မတူကွဲပြားမှုများ များပြားလာပြီဖြစ်လို့ လူ့အဖွဲ့အစည်းတွေမှာ အပြန်အလှန်လေးစားမှုဟာ အရင်ကထက် ပိုပြီးအရေးကြီးလာပါတယ်။ ဆက်ဆံရေးနဲ့ပတ်သက်လာရင် အချက်အလက်များ၊ ကိန်းဂဏန်းများက ဆွေးနွေးမှုများကို လွှမ်းမိုးထားလေ့ရှိပေမယ့်လည်း လူတစ်ဦးချင်းကြားမှာတော့ ပိုမိုခိုင်မာတဲ့ ချိတ်ဆက်မှုတွေကို တည်ဆောက်တဲ့ အခါမှာတော့ အပြန်အလှန်လေးစားမှုက အဓိကအခန်းကဏ္ဍပါဝင်တဲ့အကြောင်းရင်းကို ပိုမိုနက်ရှိုင်းစွာသိဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ စာရင်းဇယားများအပြင် အပြန်အလှန်လေးစားမှု လွှမ်းခြုံထားတဲ့ အခြေခံတန်ဖိုးများနဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းအပေါ် အပြုသဘော ဆောင်တဲ့ သက်ရောက်မှုများကို အသိအမှတ်ပြုဖို့ကလည်း အရေးကြီးပါတယ်။
အပြန်အလှန်လေးစားမှုဆိုတာဟာ အောင်မြင်တဲ့ဆက်ဆံရေးတစ်ခုရဲ့ အခြေခံကျတဲ့ ကဏ္ဍတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်မတို့ရဲ့ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာဘဝမှာပဲဖြစ်စေ၊ ပရော်ဖက်ရှင်နယ်ကြိုးပမ်းမှုများမှာပဲဖြစ်စေ၊ အဓိပ္ပာယ်ရှိတဲ့ ချိတ်ဆက်မှုများကို ဖန်တီးဖို့ အတွက် အပြန်အလှန်လေးစားမှုရှိတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ကို မွေးမြူခြင်းက မရှိမဖြစ်လိုအပ်ပါတယ်။ ခိုင်မာတဲ့ဆက်ဆံရေးဆိုတာက အပြန်အလှန်လေးစားမှုဆိုတဲ့ အခြေခံအုတ်မြစ်ပေါ်မှာ တည်ဆောက်ထားပါတယ်။ ကျွန်မတို့အနေနဲ့ လူအများလက်ခံပြီး တန်ဖိုးထားမှုနဲ့ နားလည်မှုရှိတဲ့ပတ်ဝန်းကျင်ကို ဖန်တီးတဲ့အခါ တခြားသူတွေကို လေးစားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါဟာ သစ္စာစောင့်သိမှုနဲ့ ကတိကဝတ်များကို တိုးပွားစေပြီး ပိုမိုနက်ရှိုင်းတဲ့ ဆက်သွယ်မှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။ ဥပမာ လုပ်ငန်းခွင်တွေမှာ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များရဲ့ အမြင်နဲ့ပံ့ပိုးမှုများကို လေးစားခြင်းက ခင်မင်ရင်းနှီးမှု၊ သစ္စာစောင့်သိမှုတို့ကို မွေးမြူစေပါတယ်။ အလုပ်အကိုင်နဲ့ပတ်သက်ပြီး ကျေနပ်မှုရရှိကာ ကုန်ထုတ်စွမ်းအားများကို မြင့်မားစေပါတယ်။ ကိုယ်ရေး ကိုယ်တာဆက်ဆံရေးများမှာ အပြန်အလှန်လေးစားမှုက မေတ္တာ၊ ယုံကြည်မှု၊ ပံ့ပိုးမှုတို့နဲ့ ပြည့်စုံတဲ့ ရေရှည်တည်တံ့ပြီး လက်တွဲဖော်များအတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်တဲ့ အရာတစ်ခု ဖြစ်လာပါတယ်။
ဒီဆောင်းပါးမှာ အပြန်အလှန်လေးစားမှုရဲ့ အရေးပါမှုကို လေ့လာပြီး လူတစ်ဦးချင်းစီနဲ့ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများရဲ့ အလုံးစုံသောသုခနဲ့ အောင်မြင်မှုကို ဘယ်လိုအထောက်အကူပြုတယ်ဆိုတာကို လေ့လာပါမယ်။
၁။ ယုံကြည်မှုနဲ့ လုံခြုံမှုကို ထူထောင်ခြင်း။
အပြန်အလှန်လေးစားမှုက ဆက်ဆံရေးအတွင်း ယုံကြည်မှုနဲ့ ဘေးကင်းရေးရဲ့ အခြေခံအုတ်မြစ် ဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်မတို့က တခြားသူတွေကို လေးစားမှုပေးလိုက်တဲ့အခါ အဲ့ဒီလူကို လုံခြုံမှု၊ တန်ဖိုးထားမှုနဲ့ နားလည်မှုတို့ကို ခံစားရမယ့် ပတ်ဝန်းကျင်ကို ဖန်တီးပေးသလိုမျိုး ခံစားရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ယုံကြည်မှုက ပွင့်လင်းတဲ့ ဆက်သွယ်မှုနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို ရရှိစေပြီး အဓိပ္ပာယ်ရှိတဲ့ ဆက်သွယ်မှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။ အပြန်အလှန်လေးစားမှုမရှိရင် ယုံကြည်မှုတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနိုင်မှာ မဟုတ်သလို ဆက်ဆံရေးတွေ တင်းမာလာပြီး ပြိုလဲသွားနိုင်ပါတယ်။
၂။ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို အားပေးခြင်း။
ဘယ်အဖွဲ့အစည်းတွင်မဆို ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို မြှင့်တင်ဖို့အတွက် အပြန်အလှန်လေးစားမှုက အရေးကြီးပါတယ်။ တစ်ဦးကိုတစ်ဦး လေးစားလာတဲ့အခါမှာ မတူညီတဲ့ရှုထောင့်များကို စဉ်းစားကာ ပန်းတိုင်များဆီသို့ အတူတကွပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်နိုင်ခြေ ပိုများပါတယ်။ အပြန်အလှန်လေးစားမှုက မတူကွဲပြားတဲ့အယူအဆများ လက်ခံတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ကို မြှင့်တင်ပေးကာ ဆန်းသစ်တီထွင်မှုနဲ့ တီထွင်ဖန်တီးမှုရှိတဲ့ ပြဿနာဖြေရှင်းနိုင်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။ တစ်ဦးချင်းစီက သူတို့ရဲ့ ပံ့ပိုးကူညီမှုတွေအတွက် တန်ဖိုးထားပြီး လေးစားတယ်လို့ ခံစားရတဲ့အခါ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဟာ ချောမွေ့လာမှာပါ။
၃။ ဆက်သွယ်ရေးနဲ့ နားလည်မှုကို တိုးမြှင့်ခြင်း။
အပြန်အလှန်လေးစားမှုက ထိရောက်တဲ့ ဆက်သွယ်မှုနဲ့ နားလည်မှုတို့မှာ အရေးပါတဲ့ အခန်းကဏ္ဍကနေ ပါဝင်ပါတယ်။ ကျွန်မတို့က တခြားသူတွေကို လေးစားတဲ့အခါ အဲ့ဒီသူတွေထံမှ ဂရုတစိုက် နားထောင်ဖို့၊ ရှင်းလင်းချက်ရှာဖို့၊ စာနာစိတ်ဖြင့် တုံ့ပြန်ဖို့ လိုလားကြပါတယ်။ လေးလေးစားစား ပြောဆိုဆက်ဆံခြင်းက နားလည်မှုလွဲမှားခြင်းကို လျော့နည်းစေပြီး ပဋိပက္ခများကို လျှော့ချပေးကာ ကောင်းမွန်တဲ့ ဆွေးနွေးမှုကို ရရှိနိုင်ပါတယ်။ ဒါက လူတစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး တရားစီရင်ခြင်း ဒါမှမဟုတ် လှောင်ပြောင်ခြင်းတို့ဖြစ်မှာကို ကြောက်ရွံ့စရာမလိုအပ်ဘဲ သူတို့ရဲ့ အတွေးများနဲ့ စိတ်ခံစားချက်များကို ဖော်ပြနိုင်စေကာ ပိုမိုနက်ရှိုင်းတဲ့ ဆက်သွယ်မှုနဲ့ အပြန်အလှန်နားလည်မှုကို တိုးပွားစေပါတယ်။
၄။ Self-Confidence and Self-Worth ကို ပြုစုပျိုးထောင်ခြင်း။
အပြန်အလှန်လေးစားမှုက ပေါင်းသင်းဆက်ဆံရေးကို အကျိုးပြုရုံသာမက တစ်ဦးချင်းစီရဲ့ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်ယုံကြည်မှုနဲ့ တန်ဖိုးထားမှုအပေါ် များစွာသက်ရောက်မှုရှိပါတယ်။ ကျွန်မတို့ဟာ တခြားသူတွေရဲ့ လေးစားမှုကိုခံရတဲ့အခါ မှန်ကန်ပြီး တန်ဖိုးရှိတယ်လို့ ခံစားရပါတယ်။ ဒါဟာ ကျွန်မတို့ရဲ့ မိမိကိုယ်ကိုယ် လေးစားမှုကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကျွန်မတို့ရဲ့ ပန်းတိုင်များနဲ့ မျှော်မှန်းချက်များကို လိုက်လျှောက်ဖို့အတွက် ခွန်အားပေးပါတယ်။ အပြန်အလှန်လေးစားမှုက လူတစ်ဦးချင်းစီရဲ့ ထူးခြားတဲ့ အရည်အသွေးများကို ဆုပ်ကိုင်ထားနိုင်ပြီး သူတို့ရဲ့စွမ်းရည်ကို အပြည့်အဝ အကောင်အထည်ဖော်နိုင်တဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ကို ဖန်တီးပေးပါတယ်။
၅။ အပြုသဘောဆောင်တဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်များကို ပြုစုပျိုးထောင်ခြင်း။
ရိုသေလေးစားတဲ့ဆက်ဆံရေးများက မိသားစုများ၊ သူငယ်ချင်းများ ဒါမှမဟုတ် အလုပ်ခွင်များမှာဖြစ်စေ၊ အပြုသဘောဆောင်တဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ကို ဖန်တီးပေးပါတယ်။ လူတစ်ဦးချင်းစီရဲ့ လေးစားမှုကို ခံစားလာရတဲ့အခါမှာ တခြားသူများကို ကြင်နာမှု၊ စာနာမှုနဲ့ ပံ့ပိုးမှုတို့ကို ပြသနိုင်ခြေ ပိုများလာနိုင်ပါတယ်။ အပြန်အလှန်လေးစားမှုဆိုတဲ့ ယဉ်ကျေးမှုက ပါဝင်ပတ်သက်သူများကို အကျိုးပြုရုံသာမကဘဲ စည်းလုံးညီညွတ်ပြီး တိုးတက်နေတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ရပ်ကိုလည်း ဖန်တီးပေးနိုင်ပါတယ်။
နိဂုံးချုပ်အနေနဲ့ အပြန်အလှန်လေးစားမှုဆိုတဲ့အရာဟာ နှစ်လိုဖွယ်အရည်အသွေးတစ်ခုဖြစ်ရုံသာမကဘဲ ခိုင်မာပြီး ပြည့်စုံတဲ့ ဆက်ဆံရေးတည်ဆောက်ဖို့အတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်တဲ့ အရာတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ဒါက ယုံကြည်မှုကို ထူထောင်ပေးပါတယ်၊ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို အားပေးပါတယ်၊ ဆက်သွယ်မှုကို မြှင့်တင်ပေးပါတယ်၊ ဒါတင်မကဘဲ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ယုံကြည်မှုကို ပြုစုပျိုးထောင်ပေးပြီး အပြုသဘောဆောင်တဲ့ပတ်ဝန်းကျင်ကို ပြုစုပျိုးထောင်ပေးပါတယ်။ ကျွန်မတို့ရဲ့ အပြန်အလှန်လေးစားမှုကို ဦးစားပေးခြင်းဖြင့် ကျွန်မတို့ဟာ အောင်မြင်တဲ့ဆက်ဆံရေးအတွက် အခြေခံအုတ်မြစ်ကို ဖန်တီးပေးပါတယ်။ ဒါကြောင့် ယုံကြည်မှု၊ နားလည်မှုနဲ့ စစ်မှန်တဲ့ ဂရုစိုက်မှုတို့အပေါ် တည်ဆောက်ထားတဲ့ ဆက်ဆံရေးများ တိုးပွားလာစေနိုင်မယ့် အပြန်အလှန် လေးစားမှုတန်ဖိုးကို ဆုပ်ကိုင်ထားကြပါစို့။ ဒါမှသာ မိမိကိုယ်ကိုယ် ယုံကြည်မှုနဲ့ သုခချမ်းသာကို ကျွန်မတို့ကိုယ်တိုင်အတွက်ရော တခြားသူများအတွက်ပါ ပြုစုပျိုးထောင်ပေးပါတယ်။ အပြန်အလှန်လေးစားမှုရဲ့ အရေးပါမှုကို အသိအမှတ်ပြုခြင်းဖြင့် ကျွန်မတို့တွေဟာ တစ်ဦးချင်းစီနဲ့ ပိုမိုခိုင်ခံ့ပြီး ပိုမိုပြည့်စုံတဲ့ ချိတ်ဆက်မှုများကို တည်ဆောက်နိုင်မှာဖြစ်ပြီး နောက်ဆုံးမှာ သဟဇာတရှိပြီး အားလုံးပါဝင်နိုင်တဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းကို ဖန်တီးလာနိုင်မှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
References
Davis, E. S. Long-lasting Connections: The Impact of Mutual Respect on Relationship Durability.
Smith, J. The Power of Respect in Building Strong Relationships. Journal of Interpersonal Dynamics.
Dr. La Wynn Sandi
B.C.Sc, CU (KT) ,B.C.Sc (Hons), CU (KT)
M.C.Sc, CU (KT),Ph.D (IT), (U.C.S.M)